we kregen de zorg

We kregen de zorg over de camping, nu alweer dertig jaar geleden. Als wij goed voor de camping zouden zijn, dan zou de camping zorgen voor brood op de plank. Dat was het hele idee. We hebben gezorgd, maar we hebben niet altijd de juiste keuzes gemaakt. We hebben gelukkig heel veel goede keuzes gemaakt. We hebben geluk gehad, maar ook soms pech. Dertig jaar hebben we dankzij de camping, brood op de plank gekregen.

Gisteravond ging ik naar een debat avond, georganiseerd door de koning van het grasland. Boeren en burgers gingen debatteren over landschapspijn. Omdat wij zelf met een consortium ook een project over biodiversiteit aan het ontwikkelen zijn, ging ik naar Bakkeveen, naar dit debat. We vinden allemaal dat het landschap eigenlijk iedereen aan gaat. Dat het een wezenlijk onderdeel is van onze cultuur. En nu hebben steeds meer mensen landschapspijn. Dat komt door de boeren, die maken er een zooitje van. Of toch niet?
De boeren vertelde dat ze vol passie zorgen voor hun boerderijen. Iedereen weet dat ze heel hard, heel veel uren werken. Ook zij willen gewoon brood op de plank, net als jij en ik. Ze zijn eigen baas, net als ik. Ze hebben een investering intensief bedrijf, net als ik. Ze hebben in het verleden goede beslissingen genomen, en foute, net als ik. Maar nu zitten ze steeds meer en meer in het verdom hoekje. Het zijn de boeren die ons landschap verpesten! Ik denk dat ze vooral, ongewild en ongewenst in een systeem terecht zijn gekomen waarbij de efficientie prefereerde, boven gezonde en duurzame keuzes maken. Ze leken in de jaren "70-"80 en "90 wel gek als ze niet mee gingen in de schaalvergroting en de efficientie molen. Ze zijn heel efficient gaan produceren, misschien wel als beste op de hele wereld. Maar de burgers willen dat niet meer. We hebben collectief landschaps pijn, ik heb dat ook!
Boeren weten niet meer waar het naartoe zal gaan. De politiek laat ze steeds meer en meer in de steek. Er zijn steeds minder subsidies die beschikbaar worden gesteld voor deze sector die van oudsher altijd veel mocht genieten van deze financiele stromen. De banken willen dat ze gewoon blijven aflossen en de boer zit opgesloten in een systeem waar ze zelf niet meer uit kunnen komen. Vijftien jaar geleden kon ik niet geloven dat een boer failliet zou kunnen gaan. Hij had immers zoveel grond "onder" zich. Vandaag de dag gaan er een paar boeren failliet. De wereld veranderd, de markt veranderd, zeker als je boer bent.
Kijkend naar het grotere geheel dan kan ik makkelijk zeggen dat we hier in Nederland weer terug moeten naar produceren voor eigen bevolking, en nauwelijks nog voor de wereldhandel. We zouden alleen nog maar biologisch boeren moeten faciliteren. Weer terug naar de korte lijntjes tussen de boer en de burger, met kleinere boeren bedrijven. Maar je zult maar die boer zijn, die dertig jaar kei hard heeft gewerkt. En dan plots wil de maatschappij niet meer dat je doet, wat je altijd deed. Maar een uitweg is er niet voor je, want  de bank wil dat je blijft aflossen en je familie wil brood op de plank.

De boeren kregen de zorg over hun boerenbedrijf, maar hoe zorgen we er nu samen met elkaar voor, dat de boeren kunnen blijven boeren, en we weer een mooi landschap krijgen. Een landschap waar we allemaal trots op kunnen zijn? Ik ben benieuwd, wees welkom de polletjes Watersportcamping Heeg.